دیجیتال مارکتینگ

امروزه با پیشرفت سریع دنیای دیجیتال و گسترش استفاده از اینترنت، بسیاری از اموری که پیش‌تر به شکل سنتی انجام می‌گرفتند، شکل مدرن‌تری پیدا کرده‌اند. از جمله یکی از این امور، بازاریابی است. با توجه به افزایش توجه افراد به رسانه‌های آنلاین نظیر گوشی‌های هوشمند و کامپیوتر و نیز کاهش تعداد مخاطبین رسانه‌های آفلاین مانند مجله، روزنامه، رادیو و …، ضرورت استفاده از شبکه‌ها و کانال‌های ارتباطی نوین دنیای دیجیتال برای کسب و کارها بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود.

مزایای بازاریابی دیجیتال نسبت به بازاریابی سنتی

شناخت مخاطب و جلب نظر وی، در فضای دیجیتال بسیار آسان‌تر از فضای سنتی انجام می‌گیرد. زیرا که امکانات گوناگون موجود در پلت فرم‌های دیجیتال، غربال کردن مشتریان و شناخت سلیقه آنها را به راحتی فراهم کرده است. امروزه به کمک ابزارهای مختلف دیجیتال مارکتینگ می‌توان کمپین‌های تبلیغاتی پربازده را طراحی و به دقت رصد کرد و همچنین آنالیز داده‌های حاصل از آنها را نیز با استفاده از ابزارهای مخصوص، به دقت انجام داد. به عنوان مثال، می‌توان تعداد دقیق مشاهده کنندگان یک ویدیو تبلیغاتی را به دست آورد و یا بودجه هر کمپین را با توجه به نوع کانال ارتباطی انتخاب شده، با دقت بالایی تعیین کرد. این در حالی است که چنین امکانی در بازاریابی سنتی وجود ندارد.

ابزارهای دیجیتال مارکتینگ

وب سایت

اولین و رایج‌ترین راه برای ورود به دنیای آنلاین و برقراری تعامل با مشتریان از طریق فضای مجازی، طراحی و ایجاد یک وب سایت مناسب است. هرچه اطلاعات مندرج در سایت و امکانات موجود در آن نظیر امکان گفت و گوی آنلاین با پشتیبانی، وجود عکس‌ها و ویدیوهای گویا و جذاب از محصولات، امکان بحث و تبادل نظر در مورد پست‌ها و همچنین درج اطلاعات کامل تماس و سایر راه‌های ارتباطی، بهتر و جامع‌تر باشد، اثر مثبت‌‌تری بر روند جذب مشتریان خواهد داشت. البته در این میان، انتخاب قالب جذاب و متناسب با زمینه کاری سایت را نیز نباید از خاطر برد.

ثبت نام در سایت و اپلیکیشن‌های جامع معرفی کسب و کارهای محلی

شاید یکی از قدیمی‌ترین ابزارهای دیجیتال مارکتینگ، ثبت اسم، آدرس و سایر اطلاعات ارتباطی شرکت شما در سایت و یا اپلیکیشن‌های معرفی کسب و کارهای محلی باشد. از این طریق، افرادی که به دنبال خدمات کسب و کارهای مشابه شما در نزدیکی موقعیت مکانی خود هستند، به راحتی می‌توانند شما را بیابند و به مشتریان شما تبدیل شوند.

حضور فعال در شبکه‌های اجتماعی

طیف وسیعی از افراد به طور متوسط چندین ساعت از روز خود را در شبکه‌های اجتماعی مختلف سپری می‌کنند. پس حضور فعال در این فضا می‌تواند نقش بسزایی در آشنایی کاربران با برند شما و معرفی کسب و کار شما داشته باشد. برای این منظور، باید محتواهای تولید شده، متناسب با هر پلت‌فرم به صورت جداگانه تهیه و تنظیم گردد. همچنین بهینه‌سازی نسخه موبایلی وب سایت را نیز نباید از یاد ببرید. در همین راستا، طراحی اپلیکیشن و ترغیب کاربران به استفاده از آن نیز از دیگر راه‌هایی است که می‌تواند منجر به رشد و افزایش نرخ فروش شود.

استراتژی‌های دیجیتال مارکتینگ

به طور کلی استراتژی‌های دیجیتال مارکتینگ به دو دسته رایگان و غیر رایگان تقسیم می‌شوند. در استراتژی رایگان که خود دو مورد بهینه‌سازی موتورهای جست و جو(SEO) و بهینه‌سازی حضور یافتن اپلیکیشن موبایل در نتایج جست و جو(ASO) را شامل می‌شود، بدون پرداخت هزینه می‌توان میزان دیده شدن توسط مخاطبان و در نتیجه تعداد مشتریان را افزایش داد. در مقابل، با استراتژی‌های غیر رایگان می‌توان با صرف هزینه و استفاده از روش‌های خاص، میزان نصب اپلیکیشن، ترافیک وب سایت و اموری از این دست را بالا برد. در ادامه با انواع این استراتژی‌ها بیشتر آشنا خواهیم شد.

استراتژی‌های رایگان دیجیتال مارکتینگ

سئو(SEO)

سئو عبارتست از انجام کارهایی که باعث ظاهر شدن یک وب سایت در صفحه نخست جست و جوی گوگل می‌گردد. از جمله این کارها می‌شود تولید محتوای خوب و با کیفیت، استفاده از کلمات کلیدی مناسب، ایجاد لینک‌های داخلی در وب سایت، انتخاب تیترهای مناسب برای متون نوشته شده در سایت، استفاده از alt text در تصاویر و ویدیوها، درج اطلاعات کامل تماس و بهبود سرعت بارگذاری(Load) سایت را نام برد.

برای انجام سئو، ابزارهای مختلفی وجود دارند که هرکدام روی امکان خاصی متمرکز هستند. برای نمونه، ابزارهای SEMRush، Termexplorer، Ubersuggest و Google Trends امکان مشاهده و مقایسه کلید واژه‌های مختلف را فراهم می‌کنند و به کمک آنها می‌شود پرتکرارترین کلمات جست و جو شده را یافت. و یا ابزار Screaming frog که سایت شما را دنبال می‌کند و لینک‌های خراب، مطالب تکراری و مشکلات دیگری از این دست را پیدا می‌کند و از این طریق موجب بهبود سئوی وب سایت می‌گردد. از جمله دیگر ابزارهای سئو می‌توانیم به Browseo، GTmetrix، Authority Labs، Responsive Design Test،Buzzstream  و Check My Links اشاره کنیم.

بهینه سازی حضور یافتن اپلیکیشن موبایل در نتایج جست و جو(ASO)

ASO در واقع شباهت بسیاری به فرآیند سئو دارد تنها تفاوت آن در این است که برای اپلیکیشن‌ها به کار می‌رود. هدف از ASO، هدایت هرچه بیشتر افراد به صفحه مربوط به اپلیکیشن مورد نظر و افزایش نرخ دانلود و نصب آن است. هر قدر که یک برنامه تعداد دفعات بیشتری دریافت شود، جایگاه بالاتری در مارکت خواهد داشت.

مانند سئو، برای ASO نیز راهکارهایی وجود دارد که از جمله آنها می‌توانیم انتخاب نام مناسب و تا حد امکان ساده و کوتاه برای اپلیکیشن، انتخاب کلید واژه‌هایی با میزان جست و جوی بالا و حتی استفاده از کلمات کلیدی به کار رفته توسط رقبا، نگارش توضیحات جذاب و اثرگذار، قرار دادن برنامه در دسته بندی صحیح و مرتبط، طراحی آیکون جذاب و چشمگیر و در نهایت رفع مشکلات فنی(bugs) و پشتیبانی مطلوب را نام ببریم.

استراتژی‌های غیر رایگان دیجیتال مارکتینگ

بازاریابی موتور جست و جو(SEM)

در این شیوه از دیجیتال مارکتینگ، با استفاده از تبلیغات پولی، وب سایت‌ها در صفحات موتورهای جست و جو دیده می‌شوند. اصولا وب سایت‌هایی که در قسمت بالای صفحه جست و جو قرار می‌گیرند از طریق SEM در آن جایگاه قرار گرفته‌اند. در واقع، افراد با جست و جوی کلمات کلیدی مرتبط با کسب و کار شما، لینک وب سایت را در میان نخستین نتایج مشاهده می‌نمایند.

در بازاریابی موتورهای جست و جو، مواردی چون به کار بردن کلید واژه‌های با کیفیت و مناسب، نگارش تیتر جذاب در تبلیغات گوگل و قرار دادن عبارت تعاملی(Call To Action) در تبلیغات، می‌تواند تاثیر بسیار زیادی روی اثر بخشی مارکتینگ داشته باشد. در این زمینه، از ابزارهایی نظیر Google Adwords، Google Analytics، Bing Ads Campaign Planner، Key word Spy، SEMrush و iSpionage نیز می‌توان بهره برد. البته پیشنهاد می‌شود که برای صرفه جویی در هزینه‌های بعضا زیاد SEM، از طریق بهبود سئو، ترافیک وب سایت را بالا ببرید.

تبلیغات بنری یا نمایشی(Display Ads)

از انواع تبلیغات غیر رایگان دیجیتال می‌توان به تبلیغات بنری اشاره کرد. در این شکل از دیجیتال مارکتینگ، پیام یک برند توسط تصویر یا ویدیو حاوی متن مورد نظر بیان می‌شود و این مختواهای تصویری تبلیغاتی، در مکان‌های مشخصی از وب سایت‌ها در معرض دید کاربران قرار می‌گیرند. دسته اول این این بنرها که به Rich Media Ads معروف هستند، شامل ویدیوهایی است که هنگام بارگذاری صفحه به صورت غیر منتظره نمایش داده می‌شوند. نوع دیگری از تبلیغات بنری، Overlays هستند که در بالای صفحه سایت قرار می‌گیرند و با کلیک روی دکمه Close به راحتی بسته می‌شوند.

از دیگر انواع این تبلیغات Interestitials یا آگهی‌های تمام صفحه می‌باشند که پیش از نمایش محتوای وب سایت نشان داده می‌شوند. آخرین دسته از تبلیغات بنری، Sponsership ها هستند که شامل قرار دادن لوگوی یک برند خاص در طراحی سایت می‌شوند.

طراحی بنر

برای طراحی بنر می‌توان از ابزارهای آنلاین مانند BannerSnack و Canva.com و یا سایر برنامه‌های متداول طراحی گرافیکی بهره برد. البته رعایت نکاتی همچون شناخت مخاطب هدف، انتخاب سایز و ابعاد بنر بر اساس استانداردهای منتشر کننده، استفاده از تصاویر با کیفیت و جذاب، رعایت اصول سادگی و پرهیز از تصاویر و عبارت‌های پیچیده، به کار بردن رنگ مختص برند و همچنین لوگوی شرکت نیز در اثر بخشی تبلیغات بنری شما نقش مثبتی خواهد داشت.

انتشار تبلیغات بنری

پس از طراحی بنر، نوبت به انتشار و نمایش آن در وب سایت‌های دیگر می‌رسد. برای این منظور، با به مزایده گذاشتن قیمت پیشنهادی شما میان سایر رقبا برای خرید فضای تبلیغاتی و برنده شدن قیمت بالاتر، بنر طراحی شده در وب سایت مورد نظر قرار داده می‌شود. البته روش دیگری هم برای این کار وجود دارد که در آن، پرداخت بر اساس کلیک کاربران روی تبلیغات شما انجام می‌شود. شایان ذکر است که شبکه‌های تبلیغاتی از جمله Openx، BuyAds.com، Google Adwords، iab، Right Media و AOI Advertising نیز برای انتشار بنرهای تبلیغاتی وجود دارند که به راحتی می‌شود از آنها استفاده کرد.

ویدیو مارکتینگ

تولید، ساخت و نشر هرگونه محتوای ویدیویی تبلیغاتی که منجر به معرفی برند به سایر افراد و افزایش تعداد مشتریان شود را می‌توان ویدیو مارکتینگ نامید. البته بازاریابی ویدیویی بایدها و نبایدهای خود را دارد و نکات فراوانی را باید در این زمینه در نظر داشت. در همین رابطه می‌توانید مقاله ویدیو مارکتینگ سایت رشدینو را نیز مطالعه نمایید و با این شیوه از بازاریابی به طور کامل آشنا شوید.

ایمیل مارکتینگ

یکی از کم هزینه‌ترین، موثرترین و البته قدیمی‌ترین راه‌های دیجیتال مارکتینگ، استفاده از ایمیل برای بازاریابی یا همان ایمیل مارکتینگ است. ایمیل‌ها می‌توانند با هدف جلب نظر مشتریان قدیمی و ترغیب آنها به خرید مجدد و یا با هدف تحکیم رابطه با آنها و تشویق ایشان به ادامه ارتباط تهیه و فرستاده شوند. در یک دسته بندی کلی، ایمیل‌های ارسالی در یکی از قالب‌های خوشامدگویی، رسید خرید کالا و سپاسگزاری از خرید، خبرنامه، تبریک مناسبت‌های مختلف، یادآوری‌ها و نظرسنجی‌ها ارائه می‌شوند.

از جمله مزایای این نوع بازاریابی می‌توان به امکان اجرا و راه‌اندازی آسان، هزینه کمتر در مقایسه با سایر روش‌ها، کمک به گسترش ارتباط با مشتری‌ها، امکان رصد(Track) دقیق آمار کلیک روی ایمیل‌ها و باز شدن آنها، قابلیت به اشتراک گذاری آسان و نرخ بازگشت سرمایه(ROI) بالا اشاره کرد. البته از معایب این روش، امکان Spam شدن ایمیل‌ها و دیده نشدن آنها توسط مخاطب نیز هست.

برای موفقیت در بازاریابی ایمیلی، طراحی جذاب و خلاقانه، انتخاب محتوای مناسب و زمان مناسب برای ارسال آنها، استفاده از تیترها و عنوان‌های چشمگیر، وجود دکمه تعاملی(CTA) واضح و قابل تشخیص و همچنین بهینه‌سازی ایمیل‌ها برای باز شدن و مطالعه در موبایل می‌تواند بسیار سودمند باشد.

بازاریابی شبکه‌ها و رسانه‌های اجتماعی(SMM)

یکی از پربازده‌ترین روش‌های دیجیتال مارکتینگ، بازاریابی از طریق شبکه‌ها و رسانه‌های اجتماعی است و در صورتی که به درستی انجام شود می‌تواند توجه تعداد زیادی از افراد را به سوی برند مورد نظر جلب کند. البته این نکته را باید همواره در نظر داشت که هزینه این روش کمی بالاتر از سایر روش‌هاست. SMM باعث افزایش ترافیک وب سایت می‌شود و پیش از هرگونه اقدامی باید از آمادگی وب سایت خود برای پاسخ‌گویی به حجم زیادی از مخاطبان اطمینان حاصل نمایید.

پس از عضویت و ساخت حساب کاربری در شبکه‌های اجتماعی لازم است ویژگی‌های مشتریان هدف خود را مانند میانگین سنی، جنسیت، محل سکونت، میزان درآمد و … را مشخص کنید سپس به تولید مختوای مناسب و درگیر کننده بپردازید و شاخص‌های عملکرد(KPI) متناسب با هدف تعیین نمایید و داده‌های به دست آمده را به دقت تجزیه و تحلیل کنید.

در همین راستا، استراتژی دیجیتال مارکتینگ باید با توجه به شبکه اجتماعی انتخاب شده تعریف شود. به عنوان مثال اگر تلگرام را برای مارکتینگ خود انتخاب کرده باشید، ایجاد یک کانال تلگرامی، تبلیغ آن در کانال‌های پر مخاطب و تبادل لینک آن با ادمین کانال‌های دیگر می‌تواند در جذب مشتری به سوی برند شما موثر واقع شود. همینطور اگر اینستاگرام را به عنوان کانال بازاریابی کسب و کارتان برگزیده باشید، بایستی محتوا و استراتژی خود را مطابق با این پلت فرم تهیه و تنظیم کرده و از امکانات خاص و متنوع آن نهایت استفاده را ببرید. در همین رابطه می‌توانید مقاله اینستاگرام مارکتینگ سایت رشدینو را مطالعه نمایید و با نکات مخصوص بازاریابی در این شبکه اجتماعی بیشتر آشنا شوید.

بازاریابی در اپلیکیشن موبایل(in-App Marketing)

یکی دیگر از شیوه‌های بازاریابی دیجیتال، تبلیغات در اپلیکیشن‌های موبایل است. در این روش که یکی از شیوه‌های پر بازده به حساب می‌آید، با پرداخت هزینه به توسعه دهندگان برنامه‌های موبایلی و درخواست از آنها برای نمایش بنر یا ویدیوی تبلیغاتی شما در اپلیکیشن‌ها انجام می‌گیرد و بسته به نوع برنامه و سیاست‌های کاری توسعه‌دهندگان آن، در ازای تماشای تبلیغات مربوطه، الماس، سکه یا جوایز رایج دیگر در برنامه مورد نظر به مخاطبانشان داده می‌شود. به طور کلی قیمت گذاری و پرداخت هزینه در ین روش از بازاریابی به چند شکل انجام می‌گیرد.

هزینه به ازای نمایش کامل ویدیو(CPCV)

تبلیغ دهندگان در ازای تماشای کامل ویدیو توسط کاربران، هزینه پرداخت می‌کنند. این مدل یکی از بهترین روش‌ها برای برقراری ارتباط عمیق با افراد و ماندگاری در ذهن آنهاست.

هزینه به ازای هر بار کلیک(CPC)

همانطور که از نام آن پیداست، صاحبان کسب و کار به ازای هر بار کلیک روی تبلیغات آنها، هزینه پرداخت می‌کنند.

هزینه به ازای ۱۰۰۰ بار نمایش(CPC)

در ازای هر هزار بار نمایش تبلیغ، هزینه توسط آگهی دهنده پرداخت می‌شود. در تبلیغات بنری از این روش بسیار زیاد استفاه می‌گردد.

هزینه به ازای انجام یک فعالیت خاص (CPA)

در این شیوه به ازای مشاهده تبلیغ و همچنین تعامل با آن، هزینه پرداخت می‌شود. این تعاملات شامل ورود به یک آدرس ایمیل، پاسخ‌دهی به یک نظر سنجی و یا عضویت در یک سرویس می‌شود.

آنالیز در دیجیتال مارکتینگ

در بخش ابتدایی این مقاله به یکی از مزیت‌های مهم بازاریابی دیجیتال نسبت به بازاریابی سنتی اشاره کردیم و آن هم امکان آنالیز، تحلیل و بررسی دقیق کمپین‌های تبلیغاتی دیجیتال است. با تجزیه و تحلیل داده‌ها و نتایج حاصل از کمپین‌ها می‌توان اثربخشی تلاش‌های صورت گرفته را به طور کامل بررسی کرد و در صورت نیاز، عیب‌های آن را نیز در کمپین‌های آینده برطرف ساخت.

مراحل آنالیز و تحلیل در دیجیتال مارکتینگ

تحلیل و آنالیز داده‌ها در سه مرحله انجام می‌پذیرد. ابتدا داده‌های به دست آمده از KPI(شاخص عملکرد کلیدی) های تعریف شده، اندازه‌گیری و جمع‌آوری می‌شوند و سپس اطلاعات حاصل شده را آنالیز می‌کنیم. برای این منظور نیز ابزارها و معیارهای متفاوتی وجود دارند که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم.

ابزارهای تحلیل مخصوص وب سایت

یکی از معروف‌ترین و رایج‌ترین این ابزارها، Google Analytics است که به شما در اندازه‌گیری ترافیک وب سایت، تعیین محل فرود بازدیدکنندگان و مدت زمان صرف شده توسط هر کاربر در صفحه، کمک بسیاری می‌کند. این ابزار را نیز می‌توان با Google Ads و یا Google Adwords به صورت ترکیبی استفاده کرد. همچنین برای رصد همگرایی‌ها، نرخ رشد و رخدادها نیز می‌توانید از ابزارهای مختص رویدادها(Events) مانند Kissmetrics استفاه نمایید.

ابزارهای تحلیل مخصوص شبکه‌های اجتماعی

برای آنالیز داده‌های مربوط به شبکه‌های اجتماعی باید ابتدا سازگاری آن ابزار با پلت فرم مورد نظر بررسی شود. برای این منظور، استفاده از ابزارهایی همچون Buffer، Hootsuite و Iconosquare می‌تواند کمک کننده باشد.

ابزارهای تحلیل مخصوص اپلیکیشن

داده‌های مربوط به اپلیکیشن‌ها به دو صورت آنالیز و تحلیل می‌شوند. نوع اول که با نام ابزارهای Analytics شناخته می‌شوند، اتفاقات درون اپلیکیشن مانند تعداد کاربران جذب شده به صورت ارگانیک و بدون تبلیغات، طول عمر آنها، میزان خرید آنها درون اپلیکیشن، نرخ بازگشت کاربران و … را محاسبه می‌کنند. همچنین دسته دیگری از ابزارها که Attribution نامیده می‌شوند، میزان تاثیر و بهره‌وری کمپین‌های تبلیغاتی و فعالیت‌های مربوط به کاربران جذب شده از طریق تبلیغات CPI(Cost per Install) و همچنین میزان موفقیت درASO را نیز اندازه‌گیری می‌نمایند.

سخن پایانی

امیدواریم که توانسته باشیم شما را تا حد امکان با مفهوم دیجیتال مارکتینگ و اجزای مختلف آن آشنا کنیم.در پایان، یادآوری این نکته خالی از لطف نیست که حضور در دنیای دیجیتال و استفاده از روش‌های نوین بازاریابی، در دنیای رو به پیشرفت امروزی، برای هر کسب و کاری تبدیل به ضرورت شده است. بنابراین یادگیری و بکارگیری اصول آن می‌تواند نقش بسزایی در رشد و پیشرفت کسب و کارها داشته باشد.